Ηλικιακή εκφύλιση ωχράς
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΩΧΡΑ ΚΗΛΙΔΑ;
Η ωχρά κηλίδα είναι το κεντρικό τμήμα του αμφιβληστροειδή, ένα λεπτό στρώμα φωτοευαίσθητων νευρικών κυττάρων και ινών που βρίσκεται στο πίσω μέρος του οφθαλμού. Ο αμφιβληστροειδής μετατρέπει το φωτεινό ερέθισμα σε νευρικό ερέθισμα το οποίο ο εγκέφαλός μας μπορεί και αντιλαμβάνεται σαν εικόνα.
Η ωχρά κηλίδα είναι υπεύθυνη για την κεντρική όραση και μας επιτρέπει να βλέπουμε με μεγάλη ευκρίνεια έτσι ώστε να αντιλαμβανόμαστε τις λεπτομέρειες της εικόνας. Για καθημερινές δραστηριότητες όπως το διάβασμα, την οδήγηση, ακόμα και για την αναγνώριση προσώπων, είναι υπεύθυνη η ωχρά κηλίδα.
ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΗΛΙΚΙΑΚΗ ΕΚΦΥΛΙΣΗ ΤΗΣ ΩΧΡΑΣ ΚΗΛΙΔΑΣ;
Η ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας είναι μια πάθηση του οφθαλμού που επηρεάζει όλο και περισσότερους ασθενείς παγκοσμίως. Η νόσος αφορά στην ωχρά κηλίδα του οφθαλμού, την περιοχή του οφθαλμού που είναι υπεύθυνη για την κεντρική και υψηλής ευκρίνειας όραση.
Παρόλο που σπάνια καταλήγει σε πλήρη τύφλωση, περιορίζει την όραση του ασθενούς μόνο στο περιφερικό οπτικό πεδίο, ενώ στο κέντρο ο ασθενής βλέπει μαύρες οπές ή πολύ αμυδρές εικόνες.
Επίσης μπορεί να υπάρξουν διαταραχές στην αντίληψη των χρωμάτων.
Η ακριβής αιτιολογία παραμένει μέχρι σήμερα άγνωστη, ενώ υπολογίζεται ότι πάσχουν παγκοσμίως 25 εκατομμύρια άνθρωποι άνω των 50 ετών.
ΜΟΡΦΕΣ ΕΚΦΥΛΙΣΗΣ ΤΗΣ ΩΧΡΑΣ ΚΗΛΙΔΑΣ
Υπάρχουν 2 μορφές της Ηλικιακής Εκφύλισης της Ωχράς: Η ξηρή και η υγρή μορφή.
Α. ΞΗΡΑ ΜΟΡΦΗ
Η ξηρά μορφή ΗΕΩ είναι η πιο διαδεδομένη (80-90% των περιπτώσεων) και λιγότερο επικίνδυνη μορφή ΗΕΩ.
Χαρακτηριστικό της ξηράς μορφής είναι τα “κενά” ή σκοτώματα στην κεντρική όραση. Αν και δεν υπάρχουν φαρμακευτικές ή χειρουργικές θεραπείες για αυτή τη μορφή ΗΕΩ, τα οπτικά βοηθήματα όπως οι μεγεθυντικοί φακοί μπορούν να βοηθήσουν τα άτομα αυτά να εκμεταλλευτούν την περιφερική τους όραση και να διαχειριστούν καλύτερα την καθημερινή τους ζωή.
Β. ΥΓΡΗ ΜΟΡΦΗ
Η υγρή μορφή είναι λιγότερο συχνή, αλλά είναι υπεύθυνη για το 90% των περιπτώσεων σοβαρής απώλειας στην όραση.
Η υγρή μορφή της νόσου χαρακτηρίζεται από την ανάπτυξη παθολογικών αγγείων κάτω από την ωχρά τα οποία είναι εύθραυστα, με αποτέλεσμα να υπάρχει διαρροή υγρών και αίματος. Αυτή η διαρροή δημιουργεί αλλοιώσεις οι οποίες καταστρέφουν τα νευρικά φωτοευαίσθητα κύτταρα της ωχράς και έχουν σαν τελικό αποτέλεσμα την απώλεια της κεντρικής όρασης.
ΤΙ ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΚΑΝΩ ΩΣ ΑΣΘΕΝΗΣ;
Αν και η αιτιολογία της νόσου δεν είναι πλήρως κατανοητή, υπάρχουν κάποιοι παράγοντες κινδύνου τους οποίους μπορείτε να λάβετε υπόψη:
Σταματήστε το κάπνισμα (Το κάπνισμα αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης της Ηλικιακής Εκφύλισης της Ωχράς 2 ως 5 φορές), ελέγξτε την αρτηριακή σας πίεση και προστατεύστε τα μάτια σας από την έντονη και άμεση ηλιακή ακτινοβολία.
Μετά την ηλικία των 50 ετών, είναι πολύ σημαντικό να επισκέπτεσθε τον οφθαλμίατρό σας για προληπτικό έλεγχο, ο οποίος μπορεί να αποκαλύψει πρώιμα σημεία της νόσου.
ΤΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΥΠΑΡΧΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΗΛΙΚΙΑΚΗ ΕΚΦΥΛΙΣΗ ΤΗΣ ΩΧΡΑΣ;
Α) Συμπληρώματα διατροφής – Βιταμίνες, ιχνοστοιχεία
Υπάρχουν σκευάσματα που κυκλοφορούν στο εμπόριο τα οποία περιέχουν λουτείνη και ψευδάργυρο, η έλλειψη των οποίων ενοχοποιείται για την εμφάνιση και εξέλιξη της νόσου. Η χρήση των σκευασμάτων αυτών μπορεί να επιβραδύνει την εμφάνιση και εξέλιξη της νόσου.
Β) Θεραπεία με θερμικό Laser (μόνο για υγρού τύπου ΗΕΩ)
Εφαρμόζεται μόνο σε βλάβες παρακείμενες στην ωχρά, πρακτικά σε πολύ περιορισμένο αριθμό ασθενών.
Γ) Φωτοδυναμική θεραπεία (PDT) (μη θερμικό laser μόνο για υγρού τύπου ΗΕΩ)
Η φωτοδυναμική θεραπεία με Visudyne γίνεται με ενδοφλέβια έγχυση του Visudyne, μιας φωτοευαίσθητης ουσίας που ενεργοποιείται όταν εκτεθεί στο φως. Το Visudyne συγκεντρώνεται εκλεκτικά στα παθολογικά νεοαγγεία του αμφιβληστροειδούς, ενεργοποιείται με το φως ενός ειδικά σχεδιασμένου μη θερμικού Laser(που δεν παράγει θερμότητα και δεν καίει τον αμφιβληστροειδή). Το ενεργοποιημένο φάρμακο προκαλεί την θρόμβωση και απόφραξη των νεοαγγείων, χωρίς να επηρεάζει τον παρακείμενο ιστό, περιορίζοντας έτσι την εξέλιξη της νόσου.
Δ) Αντιαγγειογενετικοί παράγοντες (μόνο για υγρού τύπου ΗΕΩ)
Οι θεραπείες χορηγούνται με την μορφή ενέσεων στο μάτι. Τα ενέσιμα αυτά φάρμακα προλαμβάνουν την ανάπτυξη και διαρροή των εύθραυστων νέων αγγείων και μπορεί να αποκαταστήσει εν μέρει την βλάβη που έχει γίνει. Οι ενέσεις αυτές δεν είναι εφ΄ άπαξ θεραπείες, αλλά επαναλαμβάνονται ανάλογα με την πορεία της νόσου γι΄αυτό επιβάλλεται τακτικός έλεγχος στον οφθαλμίατρό σας.